Het nieuwe jaar is van start gegaan waardoor de uiterlijke termijn om de statuten van uw Belgische vennootschap, vereniging of stichting aan het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (het ‘WVV’) te conformeren, d.i. 1 januari 2024, is verstreken.
Nochtans kunnen de laatkomers in deze gerustgesteld worden. Het gaat bij hen meer om een gemiste opportuniteit dan om een blootstelling aan strenge sancties.
Vooreerst ligt er enkel een eventuele bestuurdersaansprakelijkheid op de loer en daarnaast riskeren deze bestuurders enkel enige aansprakelijkheid indien de miskenning van de confirmatie aan het WVV werkelijke schade veroorzaakt.
Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV)
Het WVV trad op 1 mei 2019 in werking met als doel de innovatie, versoepeling en vereenvoudiging van het vennootschapsrecht.
Na deze datum opgerichte vennootschappen, verenigingen en stichtingen dienden zich van meet af aan in regel te stellen met de nieuwe wettelijke spelregels.
Reeds bestaande vennootschappen, verenigingen en stichtingen kregen dan weer voor de wettelijk verplichte omzetting respijt tot uiterlijk 1 januari 2024 (in praktijk uiterlijk 29 december 2023).
Echter zijn de meeste bepalingen van het WVV reeds op 1 januari 2020 in werking getreden. Zo werden strijdige statutaire bepalingen vanaf dan al voor niet geschreven gehouden. Met andere woorden zijn de dwingende bepalingen van het WVV al ruim vier jaar van toepassing, niettegenstaande eventuele afwijkende statutaire bepalingen. Ook de aanvullende bepalingen zijn reeds van 1 januari 2020 van kracht, tenzij de statuten in een afwijkende regeling zouden voorzien.
Om het blijvend stilzitten van de meerderheid van de vennootschappen, verenigingen en stichtingen tegen te gaan, heeft de wet een uiterlijke termijn van 1 januari 2024 opgelegd waartegen de statuten ten laatste aan het WVV geconformeerd dienen te zijn.
Thans blijkt dat meer dan twee derde van de Belgische vennootschappen zich nog steeds niet in regel heeft gesteld met de verplichte omzettingsvereiste.
Vennootschap en bepalingen
Omdat de statutaire bepalingen in strijd met de dwingende bepalingen van rechtswege voor niet geschreven worden gehouden en dat de statuten geldig mogen afwijken van de aanvullende wetsbepalingen van het WVV, voelen weinig vennootschappen, verenigingen en stichtingen zich gehaast om hun statuten in overeenstemming te brengen met het WVV.
Dit gevoel wordt nog meer versterkt doordat de enige sanctie gekoppeld aan de miskenning tot omvorming de bestuurdersaansprakelijkheid is: de leden van het bestuursorgaan zijn persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk voor eventuele schade geleden door de vennootschappen, verenigingen en stichtingen of door derden ten gevolge van de niet-nakoming van deze verplichting.
Voorwaarde is wel natuurlijk dat er effectief schade kan worden aangetoond die in oorzakelijk verband staat met de fout van de bestuurders.
Vanuit theoretisch oogpunt is het concrete aansprakelijkheidsrisico dan ook eerder beperkt.
In die zin werd er in de loop van vorig jaar ook een parlementaire vraag gesteld waarbij het om een éénpersoonsvennootschap ging (zijnde een vennootschap met één aandeelhouder die ook de enige bestuurder is) waarop het antwoord door ex-minister van Justitie Vincent Van Quickenborne als volgt luidde:
Vennootschap en rechtsvormen
Met het WVV zijn ook verschillende rechtsvormen verdwenen. Hierdoor dienen allerlei vennootschappen verplicht een andere vorm aan te nemen. Tot 1 januari 2024 bepaalde u zelf de rechtsvorm van uw vennootschap. Degene die niet tijdig zijn omgezet geweest, worden door de wetgever van rechtswege omgezet in de rechtsvorm die het WVV aanwijst en het meest toepasselijk acht (bv. een commanditaire vennootschap op aandelen wordt een naamloze vennootschap met één bestuurder, een coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid wordt een vennootschap onder firma en de coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid die niet aan de nieuwe definitie onder het WVV voldoet, wordt een besloten vennootschap).
Dit kan vanzelfsprekend leiden tot onwenselijke situaties.
Bovendien ontlast de omzetting van rechtswege u ook niet van uw verplichtingen. Vennoten of aandeelhouders dienen hoe dan ook ten laatste op 30 juni 2024 alsnog een algemene vergadering te houden met als agenda de aanpassing van de statuten aan de nieuwe rechtsvorm.
Juridische (gemiste) buitenkansen vennootschap
Dat de voorziene deadline is verstreken, wil niet zeggen dat een (laattijdige) statutenwijziging overbodig zou zijn.
De verplichting tot statutenwijziging kan namelijk een opportuniteit voor de vennootschap, vereniging of stichting uitmaken alsook voor hun respectievelijke aandeelhouders, vennoten of leden. De nieuwe wet creëert immers heel wat nieuwe mogelijkheden die in de statuten kunnen worden opgenomen waaronder een meer flexibele aandelenoverdracht, soepelere bestuursmogelijkheden, de meer algemene toepassing van de schriftelijke besluitvorming, enzovoort.
Contacteer ons
Heeft u nog vragen of wenst u alsnog uw statuten aan te passen? Contacteer dan onze advocaten bij Caluwaerts Uytterhoeven, advocatenkantoor Antwerpen. 
