Zoeken

Ontwerp nieuw beleidsprogramma: ‘Op weg naar circulair bouwen’

Home  /  Knowledge sharing  /  Blog  /  Ontwerp nieuw beleidsprogramma: ‘Op weg naar circulair bouwen’

Ontwerp nieuw beleidsprogramma: ‘Op weg naar circulair bouwen’

4 okt 2021

Op 15 augustus 2021 werd door OVAM een nieuw ontwerp-beleidsprogramma opgesteld. Dit ontwerp heeft tot doel om bij te dragen aan de maatschappelijke uitdagingen die gekoppeld zijn aan het inzetten van materialen en hulpstoffen in het kader van een klimaatneutraal beleid.

In het bijzonder wordt er gefocust op het circulaire beheer van materialen die zich in bestaande bouwwerken bevinden en op de circulaire keuzes bij het ontwerpen en (ver)bouwen van nieuwe of te vernieuwen bouwwerken. Dit nieuwe beleidsprogramma loopt van 2022 tot 2030 en dient samengelezen te worden met de ruimere doelstellingen van Vlaanderen voor de transitie naar een circulaire economie tegen 2050.

Het beleidsprogramma bevat richtlijnen met doelstellingen en ijkpunten voor zowel de overheid als de stakeholders uit de bouwsector. Het is de bedoeling dat laatstgenoemden op basis van deze richtlijnen samenwerken en afspraken maken om de transitie naar circulair bouwen te realiseren.

"Onder circulair bouwen dient verstaan te worden: Een bouwpraktijk die streeft naar een efficiënt en effectief gebruik van hulpbronnen om economische, sociale én ecologische (meer) waarde te creëren of minstens te behouden, rekening houdend met de bestaande erfenis en de toekomstige opportuniteiten eigen aan onze bouwwereld."

Historie en beweegreden

Een eerder beleidsprogramma ‘Materiaalbewust bouwen in kringlopen’ (2014 tot 2020) zette de overgang naar ‘de kringloopeconomie’ reeds in gang. Hierin lag de nadruk op recyclage en het hergebruik van materialen in de bouwcyclus. De uitdaging is nu groter.

Tegen 2050 moet onze economie zich koolstofneutraal organiseren, met minimaal grondstofgebruik en minimale impact van materialen. De bouwsector zal hiervoor een grote bijdrage moeten leveren. Om die reden zijn er doelstellingen bepaald tegen 2030 om de uitstoot van broeikasgassen sterk terug te dringen. Vlaanderen zal volgens berekeningen immers tegen dan meer dan 300.000 nieuwe wooneenheden nodig hebben.

De realisatie hiervan zal niet alleen gedaan worden door een doordacht materiaalgebruik in de ontmantel- en bouwfase, maar ook het energieverbruik tijdens de gebruiksfase moet geoptimaliseerd worden. Daarom is het belangrijk om al in de ontwerpfase rekening te houden met veranderende noden van de toekomstige gebruikers en de impact van de gekozen materialen, opdat de emissies worden beperkt. 

Doelstellingen 

Verschillende doelstellingen worden beoogd met het beleidsprogramma. Bij wijze van voorbeeld dient men tegen 2030:

  • te bouwen en verbouwen volgens de principes van dynamisch/veranderingsgericht bouwen
  • voor elk bouwwerk dat een omgevingsvergunning krijgt, te beschikken over een paspoort met materiaaldata bij finale oplevering (d.i. een soort “woningpas”); 
  • voor elk bouwwerk onder een maximaal materialenpeil te scoren, bij voorkeur geïntegreerd in een globale milieu-impactscore (energie, materialen, water);
  • voor alle afbraak- en ontmantelwerken de materiaalkringlopen op te volgen van werf tot verwerking
  • met kwaliteitsborging alle gerecycleerde materialen veilig kunnen gebruiken in een tweede of derde leven; 
  • door ketensamenwerking minstens de helft van de materialen hergebruiken of inzetten als grondstof voor nieuwe bouwmaterialen of andere hoogwaardige toepassingen.

Het uitvoeren van acties met het oog op een meer circulaire bouweconomie krijgt vanaf 2022 concreet vorm binnen de Werkagenda Circulair Bouwen van het partnerschap Vlaanderen Circulair. Daarvoor dient het beleidsprogramma echter eerst goedgekeurd te worden door de Vlaamse Regering. Het openbaar onderzoek loopt vanaf 16 augustus tot en met 15 oktober 2021.

In de mate en voor zover er bezwaren of opmerkingen bestaan, kunnen deze gedurende deze periode schriftelijk worden medegedeeld.

Heeft u vragen of hulp nodig bij het indienen van een bezwaar? Contacteer Yannick Grauwels en Nisrine El Massoudi.