De invoering van Boek 6 in het Burgerlijk Wetboek op 1 januari 2025 brengt belangrijke wijzigingen met zich mee, ook voor bestuurders van vennootschappen. Deze hervorming van het aansprakelijkheidsrecht heeft gevolgen voor de manier waarop bestuurders aansprakelijk kunnen worden gesteld door contractpartijen van de door hen bestuurde vennootschap. Maar wat verandert er precies? En hoe kunt u zich voorbereiden? Hier zijn enkele inzichten en praktische tips.
1. Afschaffing van de zogenaamde quasi-immuniteit van uitvoeringsagenten
Een van de meest besproken wijzigingen is de afschaffing van de zogenaamde quasi-immuniteit van uitvoeringsagenten.
Onder het huidige aansprakelijkheidsrecht zijn bestuurders immers, als hulppersoon van de vennootschap, beschermd tegen vorderingen van medecontractanten van de vennootschap voor fouten in de uitvoering van de overeenkomst. Ze zijn ‘quasi-immuun’, wat betekent dat ze niet rechtstreeks aangesproken kunnen worden door de contractpartij van de door hen bestuurde vennootschap.
Vanaf 1 januari 2025 zal een contractspartij van de vennootschap de bestuurder echter wel degelijk (buitencontractueel) kunnen aanspreken, ook al volgt de door die partij geleden schade puur uit een gebrekkige uitvoering van het contract.
Daartoe zal deze contractpartij wel moeten kunnen aantonen dat de bestuurder een onrechtmatige daad heeft begaan (zijnde een schending van de algemene zorgvuldigheidsplicht) of een wettelijk gebod/verbod heeft geschonden.
Voorbeelden:
- Bestuurder van een architectenvennootschap vergeet werf aan te geven of verzekert werf onvoldoende = bestuurdersaansprakelijkheid.
- Bestuurders van een architectenvennootschap leggen geen of onvoldoende reserve aan bij een schadegeval met overschrijding dekking = bestuurdersaansprakelijkheid.
- Architect-bestuurder begaat een fout bij het uitoefenen van controle in naam en voor rekening vennootschap = aansprakelijkheid van de architect maar niet in de uitoefening van zijn opdracht als bestuurder (sensu stricto).
2. Belang van contractuele afspraken
Gelukkig biedt de wet ook mogelijkheden om risico’s te beperken. De nieuwe regels zijn van aanvullend recht, wat betekent dat bepaalde aansprakelijkheden contractueel kunnen worden uitgesloten. Over de toegelaten draagwijdte van dergelijke clausules bestaat nog geen eensgezindheid, maar hierop wordt best zo ruim mogelijk geanticipeerd.
- Sluit de mogelijkheid tot het stellen van een buitencontractuele vordering uit: Vennootschappen kunnen in hun overeenkomsten met derden bepalen dat een buitencontractuele vordering ten aanzien van hun bestuurders niet mogelijk is.
- Voorzie exoneratiebedingen of aansprakelijkheidsbeperkingen in de overeenkomst tussen de vennootschap en de derde partij: Bestuurders die buitencontractueel worden aangesproken kunnen zich daar immers ook op beroepen.
- Spreek een duidelijke taakverdeling af inzake uw rol als bestuurder en andere, uitvoerende functies: Voor deze andere, uitvoerende functies kunnen wel degelijk exoneratiebedingen of aansprakelijkheidsbeperkingen opgenomen worden in de contractuele relatie met de vennootschap.
Tip: Herbekijk de contracten van uw vennootschap en zorg ervoor dat exoneratiebedingen en aansprakelijkheidsbeperkingen ook bestuurders ten goede komen.
Opgelet: Hou er rekening mee dat het voorzien van exoneratiebedingen of aansprakelijkheidsbeperkingen in de directe contractuele relatie tussen de vennootschap en de bestuurder mogelijkerwijze geen stand zal houden.
3. Verzekering
Een goede verzekering (D&O-polis) is belangrijker dan ooit. Controleer of uw polis voldoende dekking biedt, ook voor buitencontractuele aansprakelijkheid.
Conclusie: actie ondernemen vóór 2025
Met de nieuwe wetgeving in zicht is het cruciaal om voorbereid te zijn. Overweeg de volgende stappen:
- Pas de contracten van en met uw vennootschap aan om aansprakelijkheidsrisico’s te beperken.
- Beoordeel de dekking van uw bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering.
- Overweeg een clausule in bestuurdersovereenkomsten die de vennootschap verplicht tot het afsluiten van een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering.
Wilt u meer weten over deze wetswijzigingen en de praktische gevolgen ervan?
Auteur: Caluwaerts Uytterhoeven Advocaten